Niemalże każdy z nas marzy o posiadaniu własnego domu. Okazuje się, że to marzenie można w dość prosty sposób urzeczywistnić. Nic dziwnego, ostatnimi laty bardziej opłaca się kupić dom, niż mieszkanie. Dlatego powinniśmy wiedzieć, czym warto się zająć już na samym starcie oraz na co zwrócić uwagę.

Nie ufajmy w każde słowo sprzedającego dom, musimy być czujni. Może on zachwalać nieruchomość na wszystkich frontach, byle ją sprzedać. Dlatego sami zadbajmy o nawet pozornie banalne sprawy: zamówmy wycenę domu - może się okazać, że bez niej sporo byśmy przepłacili. Kupując działkę warto wiedzieć też, jakie są warunki zabudowy oraz jakiego rodzaju grunty. W przypadku nienośnych możemy natknąć się na komplikacje podczas stawiania domu.

BĄDŹMY CZUJNI
Ponadto decydując się na zakup domu powinniśmy sprawdzić jego stan "wewnętrzny". Z pozoru może prezentować się wszystko rewelacyjnie, lecz technicznie okazać się całkowitą rozsypką. Po co zatem, później żałować i nieść na swych barkach ciężar gruntownego remontu? Zwróćmy uwagę m.in. na stan rur, elektrykę, kanalizację czy założona jest linia telefoniczna oraz w jaki sposób odprowadzane są zanieczyszczenia (chodzi głównie o kupno domu z rynku wtórnego).

FORMALNOŚCI
Po "sztandarowych" podstawach, nadszedł czas na sprawy papierkowe, które są rzecz jasna priorytetem. Przed zakupem wymarzonego domu musimy mu się uważnie przyjrzeć, zwłaszcza od strony formalnej. Zebranie jak największej liczby informacji pozwoli nam uniknąć rozczarowań i problemów w późniejszym czasie. Priorytetem, od którego należy zacząć jest księga wieczysta. Przedstawia ona stan prawny nieruchomości oraz pomaga ustalić, komu i jakie przysługują do niej prawa. Dostępna jest w wydziale ksiąg wieczystych Sądu Rejonowego. Dzięki temu, zawczasu możemy ustrzec się np. obciążonej hipoteki.

Przyjrzyjmy się również planom zagospodarowania przestrzennego okalających terenów, które dostępne są w wydziale Architektury i Urbanistyki Urzędu Gminy. W jakim celu? Otóż, może się okazać, że miasto ma plany inwestycyjne odnośnie tych działek. Warto zatem dowiedzieć się czy za lat kilka nie będzie z nami sąsiadował uciążliwy zakład przemysłowy. Nawet jeśli dostaniemy od sprzedającego wypis z księgi wieczystej, lepiej samemu pójść do sądu i sprawdzić stan prawny w księgach tuż przed zawarciem transakcji. Pozwoli nam to sprawdzić czy od czasu ostatniego wypisu nie pojawiły się w niej jakieś nowe wpisy lub ostrzeżenia. Gdy nie ma księgi albo obecny właściciel nie uzyskał jeszcze wpisu swojego prawa własności, dokumentem potwierdzającym własność może być akt notarialny albo orzeczenie sądu o nabyciu spadku.

Ponadto, powinniśmy sprawdzić w wydziale meldunkowym Urzędu Gminy, kto jest zameldowany w domu. Należy zadbać przed zawarciem umowy, aby zostali wymeldowani wszyscy mieszkańcy przez właściciela.

DOKUMENTY OD WŁAŚCICIELA DOMU:

1. Dokumenty związane z budową i oddaniem domu do użytkowania:
- pozwolenie na budowę,
- projekt architektoniczno- budowlany domu, przyłączy (gazowego, elektrycznego, wodociągowego) oraz instalacji gazowej, elektrycznej, grzewczej, wodociągowej i kanalizacyjnej,
- dziennik budowy,
- protokoły odbiorów domu i przyłączy: gazowego, elektrycznego, wodociągowego oraz protokół odbioru kominiarskiego.

2. Informacje o zmianach w projekcie. Dobrze jest zapytać właściciela, jak budował dom, jakie problemy napotkał podczas budowy i na czym udało mu się zaoszczędzić. Dowiedz się kiedy przeprowadzał jakiś remont i w jakim zakresie.

3. Dokumenty potwierdzające uregulowanie podatków: od nieruchomości, spadków i darowizn, zaświadczenie o nie zaleganiu z podatkiem dochodowym.

4. Warto poprosić o umowy i rachunki, na podstawie których do domu dostarczane są:
. gaz- umowa z gazownią na przyłączenie do sieci i dostawę gazu
. prąd- umowa z zakładem energetycznym z podanym przydziałem mocy
. woda- jeśli jest wodociąg, umowa z PWiK (Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji).

5. Dobrze jest też ustalić ze sprzedającym jakie elementy wyposażenia domu (np. sanitariaty, meble na stałe wbudowane itp.) zostają i wchodzą w cenę. Najlepiej dołączyć taką listę do umowy.

WSPÓŁWŁASNOŚCI
Może zdarzyć się tak, że dom należy do kilku osób, każda z nich ma wtedy udział w nieruchomości. Oznacza to, że przysługuje jej wyrażone w ułamku prawo do domu i gruntu (wysokość udziału we własności domu zawsze odpowiada wysokości udziału w gruncie). Od jednej osoby można nabyć tylko jej udział. Aby nabyć całość, trzeba spisać umowę ze wszystkimi współwłaścicielami. Inaczej wygląda sytuacja, gdy sprzedający pozostaje w związku małżeńskim. Musimy wtedy wiedzieć, czy nieruchomość należy do majątku wspólnego czy odrębnego.

RZECZYWISTOSĆ A PROJEKT
Jak to w życiu zwykle bywa, to co na papierze nie zawsze przekłada się na stan rzeczywisty. Dlatego też, jeżeli posiadamy projekt domu, sprawdźmy czy poszczególne elementy są zgodne z projektem m.in.: rozmieszczenie ścian i ich grubość - wewnętrznych i zewnętrznych, ilość przewodów wentylacyjnych.

STRZEŻ SIĘ WILGOCI
Jak na początku zostało zaznaczone, warto na własną rękę przyjrzeć się, w jakim stanie jest dom, który planujemy nabyć. Stan techniczny urządzeń nie jest jedyną rzeczą, na którą należy zwrócić uwagę. Powinniśmy się zorientować czy dom jest zawilgocony. Główną, znaną przez wszystkich oznakę stanowią oczywiście zacieki na ścianach i suficie. Istnieją również inne, bardziej subtelne oznaki nadmiernej wilgotności w domu. Należą do nich :

. zaparowane szyby w oknach;
. wykwity soli;
. grzyby lub pleśnie;
. zapach stęchlizny;
. podnoszenie się drewnianej podłogi;
. pęcherze i łuszcząca się farba;
. odpadający tynk

NIEOCENIONA POMOC
W końcu jesteśmy tylko ludźmi. Nasza pamięć bywa zawodna, zwłaszcza podczas stresu związanego z formalnościami, związanymi z kupnem domu. Dlatego też, aby nie być zdanym na samego siebie, możemy skorzystać z pomocy fachowca. Zwłaszcza, gdy zamierzamy nabyć dom z rynku wtórnego, czyli kupić używany. Fachowa pomoc pozwoli na uniknięcie rozczarowań, gdyby okazało się, że nie zwróciliśmy na coś uwagi. Ponadto, specjalista pomoże określić wartość rynkową. "Przemaglowanie" rynku nieruchomości przez pośrednika pozwoli oszczędzić nasz czas, gdyż będzie wybierał oferty nas interesujące. Ważne jest jednak to, aby była to osoba profesjonalna, kompetentny pośrednik powinien posiadać licencję, swoje biuro i przede wszystkim cieszyć się dobrą opinią.

Przed sfinalizowaniem transakcji warto pokazać dom budowlańcowi (zapraszamy do zapoznania się z usługami budowlanymi) bądź architektowi. Z prostej przyczyny, mają "czujniejsze" oko i wiedzą, na co zwrócić baczną uwagę. Opinie architekta i rzeczoznawcy pomogą też wstępnie ocenić ewentualny koszt remontu czy przebudowy.